Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasambandsins, flytur barátturæðu á 1. maí-hátíðarhöldum Drífanda stéttarfélags í Vestmannaeyjum í dag. Ræðuna í heild sinni má lesa hér að neðan. ................... Kæru félagar, til hamingju með daginn. Það er mér einstök ánægja að koma hingað á þessum degi. Kynni mín af verkalýðsmálum hér eru á þann veg að ég veit að blóðið rennur vel í æðum verkafólks hér í Eyjum. Hér hef ég setið fjölmenna fundi á átakatímum og vitnað í skoðanir og tekið með mér brýningu í starfið á landsvísu. Vestmannaeyjar hafa reynt margt og fáir staðir á landinu vita hversu hverfull svokallaður stöðugleiki getur verið. Þar er ég ekki einungis að tala um náttúruöflin heldur stöðu fiskverkafólks og allra þeirra afleiddu starfa sem okkar helsta útflutningsgrein skapar. Hin síðari ár höfum við lifað bæði innflutningsbann frá einum af okkar stærstu mörkuðum og glímt við afleiðingar sjómannaverkfalls sem kom hart niður á fiskverkafólki. Í þeirri deilu kom svo glögglega í ljós hvað hagsmunir vinnandi fólks eru samtvinnaðir, kjarabarátta sjómanna hefur áhrif langt út fyrir þeirra raðir en í þeirra baráttu stóð fiskverkafólk á Íslandi þétt við bakið á þeim og þannig á það líka að vera. Barátta stéttarfélaga og vinnandi fólks fyrir mannsæmandi kjörum er barátta okkar allra, sú barátta hefur í eðli sínu lítið breyst síðustu hundrað ár, þetta er hin sígilda togstreita á milli arðs og launa. Við horfum nú uppá enn frekari uppstokkun í fiskvinnslu þegar HB Grandi íhugar að leggja niður fiskvinnslu á Akranesi. Í þeim fréttaflutningi lét framkvæmdastjórinn hafa eftir sér að helsta samfélagslega ábyrgð fyrirtækisins sé að skila sem mestum arði. Ég þurfti að lesa þessa setningu tvisvar til að trúa henni. Sumir atvinnurekendur líta sem sagt ekki á það sem samfélagslega ábyrgð lengur að halda byggð í landinu, aðfólk fái þrifist, geti unnið fyrir sér og fái sanngjarnt endurgjald sinnar vinnu. Samfélagslega ábyrgðin er orðin að krónum og aurum og sem mestum arði og væntanlega þá sem mestum arðgreiðslum. Ef þessi sjónarmið verða ofaná hlýtur næsta skref einmitt að vera að vinna fiskinn þar sem vinnuaflið er sem ódýrast, og gera það helst allt á sama staðnum til að búa til sem mestan arð. Til dæmis í Kína. Að mati mannsins sem ég vitnaði í hér að ofan væri það sennilega ábyrgast út frá samfélagssjónarmiðum. Sem betur fer hafa fyrirtæki hér í Eyjum sýnt annars konar samfélagslega ábyrgð hingað til og ég vona að atvinnurekendur hér myndu ekki láta svona ummæli falla. Allavega yrði því ekki tekið þegjandi og hljóðalaust. En barátta Akurnesinga nú kristallar líka ákveðna erfiðleika innan verkalýðshreyfingarinnar. Á meðan íbúar á einum stað missa spón úr aski sínum fagna íbúar á öðrum stað aukinni atvinnu  og aukinni vinnslu. Þannig hefur þetta verið um áraraðir, þau samfélög sem eiga kvóta og vinnsla er í fullum gangi eru sátt……þangað til kemur að þeim. Við verðum að hafa það í huga að við erum saman í baráttunni fyrir fullri atvinnu og mannsæmandi launum, hvort sem er á Raufarhöfn, á Snæfellsnesi eða í Vestmannaeyjum. Hin nýja hótum samtaka fyrirtækja í fiskvinnslu um að færa vinnsluna úr landi sýnir það svo ekki verði um villst. Við erum ekki í samkeppni hvert við annað heldur skipulag atvinnuvega og skiptingu þess auðs sem við öll eigum þátt í að skapa. Verkalýðshreyfingin byggir á samtryggingu og aðstoð. Þú leggur þitt af mörkum til félagsins og færð það sem þú þarft til baka. Ef þú veikist stendur sjúkrasjóðurinn við bakið á þér. Ef atvinnurekandinn sakar þig um fjárdrátt, eins og nýleg dæmi sanna, þá þarftu ekki sjálf að standa straum af kostnaði við að verja þig, heldur er það greitt úr sameiginlegum sjóðum félagsmanna. Ef þér er sagt upp ólöglega þá stendur félagið með þér. Með því að reka öll þessi einstaklingsmál er félagið samt að styrkja stöðu allra á vinnumarkaði. Dómsmál eru fordæmisgefandi og það er ekki hægt að snuða starfsfólk í trausti þess að það geti ekki borið hönd yfir höfuð sér. Þessi samtrygging, að allir greiði í stéttarfélag og stéttarfélagið standi með öllum kalla ég Íslenska módelið. Þetta er ekki norræna módelið heldur okkar eigin veruleiki sem við erum öfunduð af um allan heim. Þegar ég tala við félaga í öðrum löndum þarf ég yfirleitt að segja þetta tvisvar. Í nágrannalöndum okkar er það þannig að fólk velur sjálft hvort það greiðir félagsgjald í stéttarfélagið. Það gerir það að verkum að fátækasta fólkið, fólk í tímabundinni vinnu og í óöruggum störfum velur að gera það ekki og þá fær það heldur ekki þjónustu frá félaginu. Stéttarfélögin eru því ekki að aðstoða þá sem mest þurfa á því að halda. Niðurstaðan er sú að ráðningar verða ótryggari, kjörin verða lakari og staða einstaklinga á vinnumarkaði veikari. Sem sagt – allir tapa. En stéttarfélög eru aldrei sterkari en fólkið sem í þeim er. Á þeim árum sem ég hef starfað innan hreyfingarinnar hef ég séð hversu auðvelt það er fyrir einstaka félaga að hafa áhrif. Það verður að segjast eins og er að það er ekki slegist um að gerast trúnaðarmaður eða setjast í stjórn stéttarfélags. Fólk sem gagnrýnir verkalýðshreyfinguna fyrir að vera lina og úrelta hefur alla möguleika á að beita sér og láta til sín taka. Það er verðugt og mikilvægt og skilur á milli sterkrar hreyfingar og veikrar. Góðir félagar, Verkefnin framundan eru ærin. Árið 2015 kynntum við róttæka tillögu í kjarasamningum. Þá tillögu að fólk ætti að geta séð fyrir sér á laununum sínum. Að fullvinnandi fólk þyrfti ekki að hafa áhyggjur af því að eiga mat út mánuðinn eða leyfa börnunum sínum að stunda tómstundir. Viðbrögðin sem við fengum voru þau að hér myndi allt fara á annan endann ef kröfum okkar yrði mætt. Verðbólga færi hér uppúr öllu valdi og við yrðum öll ver sett. Við náðum töluverðum árangri í þessum samningum (svona miðað við það sem okkur bauðst í upphafi) en við þurftum að sýna tennurnar og hafa mikið fyrir árangrinum. Um þessar mundir eru liðin tvö ár frá undirritun og ekkert bólar á þessari svakalegu verðbólgu og himnarnir eru ekki hrundir yfir okkur enn. Við höfum samt enn ekki náð því takmarki að lægstu taxtar dugi fyrir grunnframfærslu eins og nýleg umfjöllun um fátækt á Íslandi ber með sér. Það er því óhögguð krafa og þegar hún er uppfyllt getum við farið að ræða stöðugleika og ábyrgð vinnandi fólks. Fleira þarf þó að koma til. Það á ekki að vera ávísun á fátækt að greinast með alvarlegan sjúkdóm. Það á ekki að þurfa að leita langt yfir skammt eftir fæðingarþjónustu með öllum þeim kostnaði og fyrirhöfn sem það hefur í för með sér. Það á ekki að þurfa að horfa í krónurnar þegar kemur að tómstundum barna eða menntun þeirra. Það á ekki að þurfa efnaða foreldra til að geta keypt sér íbúð og flutt að heiman. Allt þetta eru verkefni sem þarf að leysa í dag og skiptir kjör verkafólks á Íslandi miklu máli. Við berjumst ekki bara fyrir fleiri krónum og aurum í launaumslagið heldur því sem hefur áhrif á líf okkar til hins betra. Þegar verkafólk byrjaði að stofna samtök og berjast fyrir rétti sínum í kjölfar iðnbyltingarinnar var krafan sú að meira færi í laun og minna í arð. Að fólk sem bjó til verðmætin fengju notið þess með sanngjörnum hætti. Þetta er ennþá baráttan í dag. Stórfyrirtæki skila ævintýralegum hagnaði á meðan fólk fær ekki nógu góð laun og krafan er að lækka arðinn og hækka launin. Við getum gert það í gegnum launaumslagið eða við getum gert það í gegnum skattkerfið. Það hlýtur að vera sanngjörn krafa að vinnandi fólk á Íslandi njóti afrakstursins í stað þess að peningarnir fari jafnvel án þess að hafa viðkomu hjá skattinum úr landi. Til þess að launafólk hætti að gera eðlilegar kröfur er stundum notuð hin gamalkunna aðferð að deila og drottna. Búa til deilum á milli fólks sem á að vera samherjar. Þannig er það vaxandi tilhneiging úti í hinum stóra heimi að skella skuldinni á útlendinga. Til að auðstéttin í Bandaríkjunum geti haldið áfram að maka krókinn er fólki bent á að það þurfi bara að byggja múr á milli Bandaríkjanna og Mexíkó, því það sé vandinn. Að fátækt fólk reyni að freista gæfunnar annars staðar. Búin er til hræðsla við flóttafólk og útlendinga til að launafólk bendi á það og segi: Þarna er vandinn. Staðreyndin er hins vegar sú að flest Vestræn samfélög þurfa á fólki að halda til að halda úti velferðarkerfinu. Hér í Eyjum eru ekki nógu margar vinnufúsar hendur til að standa undir samfélaginu, við eigum því að vera þakklát fyrir að fólk kjósi að flytja hingað og aðstoða okkur við verkin sem þarf að vinna. Við erum ekki andstæðingar eða óvinir, við erum samherjar í því að byggja gott og réttlátt samfélag þar sem allir eiga að geta lifað með reisn. Góðir félagar, Notum daginn í dag til að muna að baráttan er okkar og við náum ekki árangri nema öll saman. Það þýðir að stundum þarf að gera málamiðlanir en saman erum við svo miklu sterkari heldur en í sundur. Eflum félögin okkar, þéttum samstöðuna og nýtum það sem við höfum byggt upp í marga áratugi launafólki til heilla. Til hamingju með daginn!